Cỏ mần trầu là loại cỏ dại được tìm thấy rất nhiều tại Việt Nam. Bạn có thể dễ dàng tìm thấy loại cỏ này trong vườn nhà, ngoài đồng, vệ đường hay bất cứ đâu có đất hoang. Chúng thường được dùng làm thức ăn cho gia súc. Loại cỏ này có khả năng mọc lan rất tốt và lấn át các loại cỏ dại khác.
Cỏ mần trầu còn có tên gọi khác là Ngưu cân thảo, thanh tâm thảo, chì tía, cỏ bắc… Chúng thuộc họ lúa, rễ nông, thường mọc thành cụm, thân thảo, xum xuê. Lá xanh dài khoảng cao 30 – 50cm, mọc so le, hình dài dài và nhọn, có lông. Hoa mọc thành bông cần giống như bông lúa. Cây ưa ẩm và có khả năng chịu nóng tốt.
Tên gọi khác: ngưu cân thảo, sam tử thảo, tất suất thảo, cỏ mần trầu, cỏ chỉ tía, cỏ dáng, cỏ bắc
Thành phần hóa học
-
Toàn cây (Herba Eleusini), thu hái quanh năm, dùng tươi hay phơi khô.
-
Phần trên mặt đất chứa: 3-0-β-D-Glucopy ranosyl-β-sitosterol và dẫn chất 6’-0-palmitoyl. Cành lá tươi có flavonoid.
Tính vị, quy kinh
Vị ngọt, tính mát. Vào kinh can, tâm, bàng quang
Công năng, chủ trị:
Thanh nhiệt, phát hãn, hạ sốt, giải độc mát gan. lợi tiểu.
Chù trị: sốt cao, sốt do cảm nắng, đau đầu, viêm gan hoàng đản, sốt rét, cao huyết áp, mụn nhọt lờ ngứa, tiểu tiện vàng, đỏ, bí, dắt.
Cách dùng, liều lượng:
Ngày 80 g đến 120 g (cây tươi); 16g đến 20g (khô). Dạng thuốc sắc
Hải Thượng Lãn Ông dùng cỏ mần trầu 40g, sắc với ích mẫu 40g, uống chữa viêm tinh hoàn (Bách gia trân tàng).
Theo Hội Y học Dân tộc Thanh Hóa
Mần trầu vị ngọt, tính mát, thanh nhiệt, làm ra mồ hôi, mát gan, lợi tiểu, chữa cảm mạo mồ hôi không ra được… Liều 20 – 40g.
Chữa sỏi tiết niệu (lương y Lê Mậu Biền cống hiến): cỏ mần trầu 40g, bông mã đề 20g, mộc thông 8g, chi tử 8g, lá tre 20 lá, cam thảo 8g, cù mạch 8g, hương phụ chế 12h, sinh địa 16g. Nếu đái ra máu thì thêm 20g rễ cỏ tranh, đái buốt thêm hoạt thạch 12g. Sắc uống ngày 1 thang, chia 3 lần, uống một đợt 10 thang.
Kinh nghiệm đồng bào Chăm. Người Chăm gọi cỏ mần trầu là sơ chài. Dùng để thanh nhiệt, lương huyết, giải độc, mát gan, chữa ho khan, sốt âm ỉ về chiều, lao lực, mệt nhọc. Dùng dạng nước sắc 16 – 20g.
Đồng bào dân tộc Dao ở Hà Giang dùng bài thuốc có cỏ mần trầu sau đây để chữa bệnh tóc bạc rất hiệu nghiệm
Y học hiện đại
Đã nghiên cứu kỹ lưỡng về thành phần trong cỏ mần trầu và chỉ ra những tác dụng tốt của loại cỏ này. Đó là:
– Giúp kháng viêm và hạ sốt: trong cỏ mần trầu có hoạt chất C-glycosylflavones có tác dụng kháng viêm hiệu quả ở đường hô hấp. Nhiều nghiên cứu cũng cho thấy, dịch chiết từ cỏ mần trầu cũng có tác dụng tốt trong việc giúp hạ sốt hiệu quả.
– Giảm huyết áp: dịch chiết từ cỏ mần trầu cũng có tác dụng trong việc làm giảm huyết áp.
– Kháng khuẩn: Thành phần trong cỏ mần trầu cũng được nghiên cứu là có tác dụng kháng khuẩn từ nhỏ tới vừa đối với một số loại vi khuẩn.
– Bảo vệ thận: Tác dụng của cỏ mần trầu trong dân gian đã chỉ ra rằng rất tốt để hỗ trợ lợi tiểu. Y học hiện đại cũng có nhiều nghiên cứu về thành phần này của cỏ mần trầu và cho thấy tác dụng tốt trong hỗ trợ bảo vệ chức năng của thận.
– Bảo vệ gan: Các chất trong cỏ mần trầu còn có tác dụng giảm nồng độ cholesterol, giúp hỗ trợ điều trị chứng rối loạn lipid máu, bảo vệ chức năng gan.
Kiêng kỵ:
Không có thực nhiệt không dùng
Lưu ý về sử dụng cỏ mần trầu
Tất cả những bài thuốc kể trên đều là bài thuốc dân gian truyền khẩu. Trên thực tế đã có những cơ sở y học cổ truyền nghiên cứu và đưa cỏ mần trầu vào trong bài thuốc y học chữa bệnh. Còn trong cuộc sống thường ngày, việc sử dụng cỏ mần trầu làm thuốc cần đặc biệt lưu ý những vấn đề sau đây:
Cỏ mần trầu mọc thấp và mọc dại ở khu đất hoang nên rất nhiều bụi bẩn bám vào. Trước khi sử dụng cần đặc biệt lưu ý việc làm sạch cỏ.
Với một số bệnh nhân có bệnh lý nền, việc sử dụng cỏ mần trầu hay các loại thảo dược khác cần hỏi ý kiến của bác sĩ.
Hết sức thận trọng khi dùng cho trẻ nhỏ và những người có cơ địa nhạy cảm.
Nên nên sử dụng cỏ mần trầu hay các loại thảo dược khác trong thời gian dài, ảnh hưởng đến các cơ quan nội tạng bên trong.
Mặc dù đã được nghiên cứu là có nhiều tác dụng trong hỗ trợ điều trị một số bệnh thông thường nhưng việc sử dụng loại thảo dược này cần hết sức thận trọng. Không nên lạm dụng thảo dược để uống hàng ngày. Việc sử thảo dược tốt nhất nên tham khảo ý kiến của bác sĩ.
Bảo quản:
Bao bì kín, để nơi khô, tránh nấm mốc, sâu mọt.
Những bài thuốc dân gian từ cỏ mần trầu
Người cao huyết áp
Sử dụng cỏ mần trầu rửa lạch, giã nát rồi chế vào một bát nước sôi. Sau đó để nguội, thêm một chút đường. Uống mỗi ngày 2 lần vào sáng và chiều sẽ có tác dụng tốt làm giảm huyết áp.
Thuốc hạ sốt
Sử dụng khoảng 120g mần trầu tươi với 600ml nước, sắc đến khi nước cạn còn khoảng 400ml, thêm một chút xíu muối, để nguội. Chia số thuốc này ở lượng vừa phải để uống nhiều lần trong vòng 12 tiếng đồng hồ có tác dụng giảm sốt an toàn hơn nhiều so với uống thuốc hạ sốt. Cỏ mần trầu cũng có thể dùng kết hợp với rễ cỏ tranh chữa sốt nóng, tiểu vàng, tiểu ít.
Thuốc hỗ trợ bệnh về da
Với những người bị bệnh về da như viêm da, vàng da có thể sử dụng bài thuốc sau: 60g cỏ mần trầu tươi với 30g sơn chi ma, sắc lên ở mức vừa phải rồi uống thành nhiều lần trong ngày.
Thanh nhiệt, an thai
Dùng cỏ mần trầu kết hợp với cỏ tranh, rau máu, cỏ mực, ké đầu ngựa, cam thảo, gừng tươi, sả, vỏ quýt,… sắc với nước dùng để uống trong ngày. Bài thuốc này được cho là có tác dụng tốt hỗ trợ thanh nhiệt, giải độc, tốt cho gan và an thai.
Tài liệu tham khảo:
-
Dược điển Việt Nam V
-
Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam – Đỗ Tất Lợi
-
Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam, tập I và II, Nhà xuất bản Khoa học và kỹ thuật
Biopro tự hào là nhà sản xuất và phân phối hàng đầu trong lĩnh vực cung cấp sản phẩm bảo vệ sức khỏe, mỹ phẩm và thiết bị y tế, mang đến giải pháp toàn diện và hiệu quả cho sức khỏe và sắc đẹp, đáp ứng tiêu chí: Sống vui, sống khỏe, sống đẹp cho người sử dụng.
Liên hệ ngay với Biopro để được tư vấn chi tiết về các giải pháp chăm sóc sức khỏe toàn diện:
Hotline: 032.88.77.833
Email: biopro2012@gmail.com
Website: https://songvuikhoedep.vn/
Vietnamese